به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان (گیل وب‌دا)؛ پرتو درمانی به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان در بسیاری از سرطان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از اثرات متقابل پرتوهای یون‌ساز با مواد و اثرات بیولوژیکی آن‌ها برای کنترل و درمان بافت‌های سرطانی استفاده می‌شود. برای این منظور از دستگاه شتاب دهنده خطی که یکی از موثرترین سیستم‌ها در پرتودرمانی تومورهای سرطانی است استفاده می‌گردد.

دستگاه شتاب دهنده خطی نوعی شتاب دهنده ذرات می‌باشد که به کمک امواج الکترومغناطیس ذرات باردار مثل الکترودها را تا انرژی های بسیار بالایی شتاب می دهند و در اثر برخورد به یک هدف از جنس تنگستن، اشعه ایکس پر انرژی تولید می کند.

یکی از مهم ترین مراحل راه اندازی و نصب دستگاه شتاب دهنده خطی، آماده کردن فضای فیزیکی مناسب جهت قرارگیری دستگاه می‌باشد، که این فضا بونکر نامیده می‌شود که در واقع اتاقی حفاظت شده جهت استفاده از تمامی امکانات دستگاه رادیوتراپی و مصون نگه‌داشتن افراد غیر بیمار و پرسنل از مواجه با اشعه ایکس می‌باشد. اشعه ایکس علی‌رغم خواص درمانی می‌تواند برای سایر افراد و پرسنل مضر و خطرناک باشد و به‌همین خاطر باید مانع خروج اشعه ایکس از اتاق شتاب‌دهنده شد.

مساحت و مشخصات فیزیکی بونکر باتوجه به نوع دستگاه شتاب‌دهنده و نیازهای آن طراحی و مهندسی می‌شود‌. این فضا باید ویژگی‌های خاصی برای ایجاد حفاظت پرتوی داشته باشد که مهم‌ترین آن مربوط به دیواره‌های آن می‌باشد که ضخامت‌اش توسط افراد متخصص محاسبه شده و به طور معمول از بتن با دانسیته بالا یا سرب استفاده می‌شود بونکر جهت حفاظ سازی فاقد پنجره می‌باشد و کانال‌های تهویه و کانال برق جهت کاهش آلودگی‌های پرتوی در محیط بونکر تعبیه می‌گردد. ساختار داخلی بونکر شامل راهروی مارپیچ و درب ورودی می‌باشد که هر یک سبب تضعیف اشعه از داخل اتاق درمان می‌شوند.

تمام مراحل یاد شده شامل تهیه مواد و مصالح استفاده شده و تجهیزات درونی و ساختار بابونکر یازمند صرف نیروی انسانی و مالی قابل توجه است تا امکان نصب و راه‌اندازی دستگاه شتاب‌دهنده بطور کاملا ایمن و کارآمد حاصل شود.